Weet jij het verschil tussen isolatie en absorptie?

De materialen voor geluidsisolatie en -absorptie zijn niet hetzelfde. Toch worden deze termen vaak verward met elkaar. Als je op Google zoekt op geluidsisolatie krijg je geluidabsorberende materialen te zien. Hoe komt dat?

Thermische isolatie

Wanneer we het over ‘isolatiemateriaal’ hebben denken de meeste mensen aan thermische isolatie. Dit zijn de glas- en steenwoldekens om je huis te isoleren. Materialen met een kleine massa en een groot volume. Zoals wol of schuimplaten van PIR/PUR-producten. Doordat deze materialen veel stilstaande lucht bevatten zijn ze goed geschikt om de temperatuur te reguleren in een gebouw.

Wat is geluidsisolatie?

Geluid beweegt zich door de lucht. Om geluid te isoleren gebruik massa. Dat zijn zware materialen met een hoge mate van dichtheid. Een massieve muur van kalkzandsteen (die grijze bakstenen) isoleert geluid erg goed. Er zit weinig lucht in de steen en door het gewicht reflecteert het geluid terug. Dat is dus iets heel anders dan isolatiemateriaal voor thermische isolatie.

Wat isoleert beter dan één wand? Twee wanden! Dit heet een spouwconstructie, waarbij de lucht tussen twee constructies een luchtspouw wordt genoemd. Door de ruimte tussen de twee constructies te vergroten zal de geluidsisolatie verbeteren.

Voor de beste geluidsisolatie kun je een afgeveerde ruimte bouwen in een bestaande ruimte. Zo krijg je een ruimte die niet in contact staat met de omliggende constructies. Een dergelijke constructie noem je een doos-in-doosconstructie. Dit is een kostbare constructie die vaak gebruikt wordt voor muziekstudio’s en theaterzalen waarbij de omgeving geen overlast mag hebben van de muziek en het in de ruimte zelf erg stil moet zijn.

Afbeelding van links naar rechts: kalkzandsteen (kalduran.nl); spouwmuur (knauf.nl); ontkoppeling d.m.v. veren (delta-l.nl)

Materialen die geluid kunnen isoleren:

Massief steen, beton, glas, staal, gipsplaten.

Naast geluid dat zich door de lucht beweegt, kan het ook door massieve materialen voortbewegen. Wanneer constructies in trilling worden gebracht kunnen deze razendsnel door een gebouw voortbewegen. Deze geluiden isoleer je door de constructies te ontkoppelen met verende lagen zoals rubbers.

Geluidabsorptie

Nu we het geluid hebben geïsoleerd kan de energie nergens naartoe en blijft het eindeloos heen en weer ketsen in de ruimte. Een reflectie is een terugkerende geluidsgolf (een foto), als deze reflectie, maar vaak genoeg langskomt krijg je een echo of nagalm (als een film). Om de reflecties weg te nemen gebruik je absorptie. Geluidabsorptie zorgt ervoor dat de reflecties of galm in een ruimte wordt gedempt. Dit bepaalt dus hoe het geluid klinkt in de ruimte zelf of hoelang het duurt voor de nagalm uitdooft. In een normaal formaat woonkamer is dit ongeveer 0,5 tot 0,8 seconden. In een kerk kan dit oplopen tot 5 seconden!

Geluidabsorptie is vaak een poreus materiaal met een open celstructuur waar lucht zich makkelijk in kan dringen. De geluidsenergie brengt de vezels van het materiaal aan het trillen, daarmee wordt het geluid omgezet in een minuscuul klein beetje warmte. De absorptie neemt het geluid op als een spons en dempt daarmee de aanwezige galm en reflecties. De dikte en gewicht van de absorptie bepaalt in welke toonhoogte dit gebeurt, het oppervlak of aantal vierkante meters bepaald hoeveel nagalm en reflecties je wegneemt.

Voorbeelden van absorberende materialen:

Bijna alle soorten wol: glas- en steenwol, schapenwol, hennepwol, vlaswol, PET-wol. Of schuimen met een open celstructuur, zoals melamineschuim.

Open celstructuur tegenover een gesloten celstructuur (bron: hongkongfoam.com)

Verwarring

Thermische isolatie zoals minerale wol absorbeert geluid. Het isoleren van warmte en geluid gebeurt dus op verschillende manieren. Omdat de term ‘isolatiemateriaal’ vaak wordt gebruikt voor warmte-isolatie is het verwarrend dat dit materiaal geen geluid isoleert maar absorbeert.

Dus onthoud goed, voor geluid geldt: zachte materialen absorberen (spons), massieve / zware materialen isoleren (massa)